وضعیت سرخ ابتلا به سرخک

زهرا زنگنه  | شهرآرانیوز؛ «در معرض خطر انتشار زیاد بیماری سرخک هستیم.» این هشدار را چند روز پیش سیدمحسن زهرایی، رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، اعلام کرد و دلیل آن را هم وضعیت نامناسب واکسیناسیون این بیماری در کشور‌های همسایه ایران به‌ویژه افغانستان و پاکستان دانست؛ موضوعی که حساسیت این مسئله را برای مشهد و خراسان‌رضوی به‌دلیل مرز مشترک با افغانستان بیشتر می‌کند. تازه‌ترین آمار دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد از وضعیت شیوع این بیماری در استان نیز مهر تأییدی بر روند روبه‌رشد موارد مشکوک ابتلا به سرخک است.

دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد شمار موارد مشکوک به بیماری را در استان در سال گذشته ۱۰۹ مورد اعلام کرده که فقط دو مورد مثبت از اتباع ثبت شده است. امسال، اما شمار افراد مشکوک به بیماری حدود دوبرابر افزایش یافته و به ۲۰۴ نفر رسیده است. همچنین، شمار مبتلایان نیز با ۲.۵ برابر افزایش به پنج نفر رسیده که سه نفر آن‌ها از اتباع و دو نیز از هم‌وطنان بوده‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار شهرآرا این آمار را تأیید کرد و گفت: خوشبختانه در چند سال گذشته فوتی بر اثر سرخک نداشته‌ایم.

آماده‌باش علوم‌پزشکی

سیدجواد حسینی با بیان اینکه پس از انتقال قدرت در افغانستان و روی‌کارآمدن طالبان، واکسیناسیون در این کشور متوقف شده است، به وضعیت نابسامان بهداشت و واکسیناسیون در پاکستان و عراق نیز اشاره و بیان کرد: واکسیناسیون کودکان در کشور‌های همسایه بسیار ضعیف‌تر از سایر کشورهاست. بنابراین، میزان ابتلا به این بیماری‌ها و در نتیجه فوت کودکان در این کشور‌ها بیشتر است. در افغانستان نیز دو عامل سوءتغذیه و نبود واکسیناسیون سبب تشدید میزان ابتلا و مرگ‌ومیر کودکان شده است. او ادامه داد: به‌دلیل همین وضعیت بهداشتی، وزارت بهداشت کشور ما با معرفی ۹بیماری شایع در این کشور‌ها ازجمله آبله، فلج اطفال، سرخک، کرونا، هپاتیت و... به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی اعلام آماده‌باش کرده است.

حسینی درباره اقدامات پیشگیرانه وزارت بهداشت نیز اظهار کرد: باتوجه‌به افزایش موج مهاجرت اتباع این کشور‌ها به ایران، اولین و مهم‌ترین اقدام افزایش نیرو در پایگاه‌های مراقبت مرزی است تا نظام مراقبت سندرومیک که بیشتر بیماری‌های واگیر مانند سرخک و فلج اطفال را کنترل می‌کند، با جدیت بیشتری انجام شود. این پایگاه‌ها همیشه در مرز فعال هستند و در زمان ورود اتباع واکسیناسیون کودکان در آنجا کنترل می‌شود. همچنین در مواقع لازم، در این پایگاه‌ها واکسن کرونا و سرخک نیز تزریق می‌شود.
معاون دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد با بیان اینکه ایران به‌دلیل واکسیناسیون گسترده جزو کشور‌هایی است که در مرحله حذف سرخک است، تصریح کرد: انتقال داخلی ویروس سرخک را در کشور نداریم و موارد ثبت‌شده به انتقال ویروس از طریق اتباع سایر کشور‌ها مربوط است. این واکسیناسیون برای کودکان در دو نوبت دوازده و هجده‌ماهگی انجام می‌شود.

گروه‌های در معرض خطر

او درباره گروه‌های در معرض خطر این بیماری بیان کرد: سرخک بیشتر اطفال را تهدید می‌کند، اما در بزرگ‌سالان هم افرادی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده‌اند یا واکسن دریافت نکرده باشند، ممکن است مبتلا شوند.
حسینی واکسیناسیون افراد سالم مرتبط با فرد مبتلا را یک پیشگیری مهم دانست و اضافه کرد: اگر فردی با این علائم روبه رو شد، باید به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کند تا پیشگیری انجام شود. در بیشتر موارد بیمار بعد از یک هفته تا ۱۰ روز خودبه‌خود درمان می‌شود و در موارد اندک عارضه‌هایی نیز بروز پیدا می‌کند. به‌گفته حسینی، این بیماری ممکن است عوارضی مانند عفونت گوش میانی یا ضایعات مغزی به‌دنبال داشته باشد که براساس تشخیص پزشک باید درمان شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است در دوره درمان برای پیشگیری از ضایعات چشمی مثل التهاب چشم به تجویز ویتامین A در دو روز و به‌صورت خوراکی نیاز باشد. گاهی نیز پزشک مصرف آنتی‌بیوتیک چشمی را لازم می‌داند. در مواردی که کودکان سوءتغذیه دارند، ابتلا به سرخک ممکن است به کوری چشم منجر شود.

او درباره علائم بیماری سرخک نیز گفت: فرد مبتلا در دو تا چهار روز اول علائم اولیه‌ای مشابه سرماخوردگی مانند تب، سرفه و کنژنکتیویت (التهاب چشمی) دارد. پس از دوسه روز، ضایعات پوستی مشخص می‌شود و سپس پزشک به بروز بیماری شک می‌کند. در ادامه، نمونه گرفته‌شده از فرد به وزارت بهداشت فرستاده و مبتلابودن یا نبودن فرد مشخص می‌شود.
به‌گفته حسینی، فرد مبتلا تا چهار روز پس از بروز ضایعات پوستی، ویروس را دفع می‌کند و در مجموع شش تا هشت روز ناقل است.